Chiêm bái đền Mẫu Đồng Đăng đầu năm - chốn linh thiêng miền biên viễn

1. Giới thiệu về đền Mẫu Đồng Đăng

Nằm ở vùng đất nổi tiếng từng đi vào thơ ca "Đồng Đăng có phố Kỳ Lừa/ Có nàng Tô Thị, có chùa Tam Thanh”, đền Mẫu ở khu Lò Rèn, thị trấn Đồng Đăng, cách cửa khẩu Hữu Nghị khoảng 4km chính là một trong những di tích tiêu biểu của tín ngưỡng thờ Mẫu, tạo nên dấu ấn đặc sắc nơi vùng biên giới xứ Lạng.

Dịp đầu xuân, đền Mẫu Đồng Đăng đón không biết bao nhiêu lượt du khách đến tham quan, chiêm bái, tạo nên bầu không khí vui tươi, rộn ràng cho vùng đất phên dậu của Tổ quốc. 

Đền Mẫu Đồng Đăng (Ảnh: Báo Tuổi trẻ Thủ đô)

2. Đền mẫu Đồng Đăng thờ ai?

Đền Mẫu Đồng Đăng là nơi thờ Thánh Mẫu Liễu Hạnh - một trong Tứ bất tử trong văn hóa tâm linh của người Việt cùng với Tản Viên sơn thánh, Phù Đổng Thiên vương và Chử Đồng Tử. Theo bia đá ở cổng đền ghi lại, đền Mẫu Đồng Đăng được xây dựng lần đầu tiên vào khoảng thế kỷ XIX tại một mái đá sát chân núi, cách vị trí ngày nay khoảng 300m về phía Đông Bắc.

Nghi lễ Hầu Đồng tại đền Mẫu Đồng Đăng (Ảnh: Sưu tầm)

Ở đền Mẫu Đồng Đăng cũng lưu truyền thần tích về Chúa Liễu Hạnh vô cùng độc đáo. Người xưa truyền rằng, Liễu Hạnh là con gái của Ngọc Hoàng, có tên là Quỳnh Hoa. Bởi có duyên nợ với trần gian nên bà thường xuyên hiển linh để giúp đỡ nhân dân, được triều đình (thời Hậu Lê) sắc phong là Thượng đẳng Phúc thần và công chúa Liễu Hạnh.

Trong lần ngao du sơn thủy, dừng chân ở đất Lạng Sơn, nơi sở hữu phong cảnh hữu tình, núi non trùng điệp, công chúa Liễu Hạnh quan sát thấy trong khu rừng rậm rạp có một ngôi chùa bị bỏ hoang, tượng Phật không hề có ai hương khói.

Đi lễ đầu năm là phong tục của người dân Việt Nam (Ảnh: Hương Cherry) 

Khi gặp Phùng Khắc Khoan, công chúa Liễu Hạnh đã khéo léo nhắc nhở Trạng Bùng tiến hành tu sửa ngôi chùa. Nhận được lời đề nghị từ công chúa Liễu Hạnh, Phùng Khắc Khoan triệu tập toàn bộ những bô lão trong vùng, giao cho tiền và công việc để tu sửa ngôi chùa. Kể từ đó, nhân dân vùng Đồng Đăng đã thường xuyên hương khói thờ Phật và thờ Mẫu Liễu Hạnh. 

3. Lễ hội đền Mẫu Đồng Đăng diễn ra ngày nào?

Lễ hội đền Mẫu Đồng Đăng diễn ra vào mùng 10 tháng Giêng hàng năm. Đây là thời điểm địa điểm này thu hút đông du khách trong và ngoài tỉnh đến tham quan, trải nghiệm lễ hội thú vị. Ngoài mùa lễ hội đầu xuân, bạn cũng có thể đến đền Mẫu Đồng Đăng bất kì thời điểm nào trong năm để vãn cảnh chùa, cầu bình an.

Đền Mẫu Đồng Đăng đông khách ngày hội xuân (Ảnh: Sưu tầm)

Xem thêm >>Tour Đền Bắc Lệ - Đền Mẫu Đồng Đăng - Chùa Tam Thanh - Chợ Đông Kinh 1 ngày từ Hà Nội - Du Xuân 2025 

4. Các hoạt động du lịch đền Mẫu Đồng Đăng

4.1. Khám phá kiến trúc đền Mẫu Đồng Đăng

Đền Mẫu Đồng Đăng có kiến trúc bề thế, tinh xảo theo lối tăng cấp, lưng tựa vào núi đá, mặt nhìn về thung lũng. Khuôn viên đền rộng, tam quan đền khá hoành tráng, cửa xây vòm cuốn, có một cửa chính và hai cửa phụ, với những họa tiết, hoa văn đặc sắc. Trên các cột trụ của cổng tam quan có đắp một hàng câu đối bằng chữ Nho.

Đặc biệt, trên đỉnh tam quan có chuông đồng và khánh đồng cổ kính. Ngoài ra, những dáng long, phượng mềm mại, đối xứng nhau tạo nên dáng cổ linh thiêng cho ngôi đền.

Cổng vào đền Mẫu Đồng Đăng (Ảnh: Sưu tầm)

Bước qua cổng đền, du khách sẽ bước vào không gian của cõi Phật – Thánh với khói nhang phảng phất. Hai bên tả, hữu đền còn có 2 chú voi được điêu khắc phủ phục bên lối đi. Phía sau đền là một bảo tháp với các tầng cung cấm. Lối vào bảo tháp nằm phía sau các điện thờ và chỉ được mở vào ngày lễ hội. 

Đền Mẫu Đồng Đăng hiện tại có 5 gian thờ: phía trong thờ Phật Chuẩn Đề và Phật Quan Thế Âm Bồ Tát. Phía ngoài là gian thờ Tam Tòa Thánh Mẫu bao gồm Mẫu Đệ Nhất Thượng Thiên, Mẫu Đệ Nhị Thượng Ngàn và Mẫu Đệ Tam Thoải Phủ. Gian bên phải thờ Sơn Trang gồm chúa Thượng Ngàn ở giữa, hai bên là Chầu Mười Đồng Mỏ và Chầu Chín; gian bên trái thờ Chầu Đệ Tứ Khâm Sai. Chính điện là gian thờ Thánh Mẫu Liễu Hạnh.

Đền Mẫu Đồng Đăng dựa lưng vào núi (Ảnh: Sưu tầm)

4.2. Trải nghiệm lễ hội đền Mẫu Đồng Đăng

Hằng năm, lễ hội đền Mẫu Đồng Đăng được tổ chức vào ngày 10 tháng Giêng Âm lịch rất long trọng. Đến đây, du khách không chỉ được vãn cảnh đền, khấn vái cho một năm mới bình an mà còn được hòa mình vào không khí tâm linh thiêng liêng của cộng đồng người Việt, Tày, Nùng, Hoa, đồng thời được thưởng thức những trò chơi dân gian sôi động, thi đấu thể thao như múa sư tử, võ dân tộc, thi đấu các môn thể thao truyền thống…Đây cũng là nét riêng của lễ hội truyền thống hòa hợp đạo - đời nơi ngôi đền cổ vùng biên giới.

Hội xuân ở đền Mẫu Đồng Đăng (Ảnh: Sưu tầm)

5. Các địa điểm du lịch gần đền Mẫu Đồng Đăng

Ngoài vãn cảnh, tham gia lễ hội đền Mẫu Đồng Đăng dịp đầu xuân, du khách có thể du lịch một số địa điểm du lịch Lạng Sơn nổi tiếng gần đền Mẫu.

5.1. Đền Kỳ Cùng - Tả Phủ

Hai ngôi đền Kỳ Cùng và Tả Phủ cùng ở thành phố Lạng Sơn. Đền Kỳ Cùng tọa lạc ở đầu cầu tả ngạn sông Kỳ Cùng, thuộc phường Vĩnh Trại, trong khi đó, đền Tả Phủ nằm ở phố chợ Kỳ Lừa, thuộc phường Hoàng Văn Thụ. Mối liên hệ của hai ngôi đền cổ này bắt nguồn từ giai thoại Thân Công Tài minh oan cho Quan Lớn Tuần Tranh. Cả hai ngôi đền Kỳ Cùng - Tả Phủ đều nằm ở vị trí rất đẹp, thuộc lõi trung tâm buôn bán sầm uất của thành phố Lạng Sơn.

Hội đền Kỳ Cùng - Tả Phủ thường diễn ra từ ngày 22 đến ngày 27 tháng Giêng Âm lịch, còn được gọi là Lễ hội đầu pháo Kỳ Lừa, một trong những lễ hội dân gian nổi tiếng nhất xứ Lạng.

Nghi lễ rước kiệu truyền thống từ đền Tả Phủ về đền Kỳ Cùng  (Ảnh: Tuyết Mai - Thúy Hồng)

5.2. Mẫu Sơn

Nằm trên độ cao hơn 1.500 m, cách thành phố Lạng Sơn 30 km về phía đông, đỉnh Mẫu Sơn là một trong những điểm săn tuyết nổi tiếng đối với những người mê du lịch. Nếu thời tiết dưới 0 độ C, tuyết sẽ trắng xoá khắp nơi, thu hút rất nhiều khách du lịch đến tham quan, check-in. Ngoài mùa lạnh, bất kỳ thời điểm nào trong năm bạn đến Mẫu Sơn cũng đều rất đẹp: mùa xuân với sắc đào nở bung khoe sắc, mùa hè tắm thác, mùa thu chiêm ngưỡng với những dải sóng vàng ruộng bậc thang kỳ vĩ.

Săn mây ở đỉnh Mẫu Sơn (Ảnh: Lưu Thế Dân)

5.3. Động Nhị Thanh

Động Nhị Thanh - một trong những "đệ nhất bát cảnh" của xứ Lạng chắc chắn sẽ khiến du khách trầm trồ ngạc nhiên. Với chiều dài hơn 500m, hành trình khám phá động sẽ là một cuộc phiêu lưu thú vị. Càng đi sâu vào lòng núi, bạn sẽ càng bất ngờ trước vẻ đẹp kỳ ảo của những khối nhũ đá muôn hình vạn trạng. Ánh đèn lung linh chiếu rọi, tạo nên một không gian huyền ảo, khiến bạn như lạc vào một thế giới thần tiên. Ngoài ra, bạn cũng đừng quên ghé thăm động Nhất Thanh và Tam Thanh để khám phá thêm nhiều điều thú vị khác.

Không gian huyền ảo trong động Nhị Thanh (Ảnh: Sưu tầm)

Xem ngay >> Tour Đền Bắc Lệ - Đền Mẫu Đồng Đăng - Chùa Tam Thanh - Chợ Đông Kinh 1 ngày từ Hà Nội - Du Xuân 2025 

6. Cách di chuyển đến đền Mẫu Đồng Đăng 

Để đến đền Mẫu Đồng Đăng, bạn có thể di chuyển với nhiều phương tiện khác nhau:

- Phương tiện cá nhân: Nếu ở Hà Nội, bạn có thể di chuyển bằng xe ô tô cá nhân từ Hà Nội theo hướng Cổ Linh – Thạch Bàn. Tiếp tục di chuyển đến cao tốc Bắc Giang Lạng Sơn và di chuyển theo đường hướng dẫn theo đường QL1A chừng 42km thì rẽ trái tại Kim Đồng, bạn sẽ nhanh chóng thấy được đền Mẫu Đồng Đăng Lạng Sơn.

- Xe khách: Bạn hoàn toàn có thể di chuyển bằng xe khách để đến Lạng Sơn, từ bến xe Nước Ngầm, Giáp Bát hoặc Mỹ Đình,...Tất cả các bến xe đều có chuyến di chuyển thẳng đến Đồng Đăng, sau đó, bạn có thể bắt taxi hoặc xe ôm đến địa điểm cần đến.

- Tàu hỏa: Với phương tiện này, bạn sẽ cần phải tìm hiểu về chuyến HDR và tàu hỏa Lạng Sơn – Cao Bằng – Đồng Đăng. Sau đó, bạn hoàn toàn có thể chọn được 1 trong chuyến tàu để di chuyển đến thị trấn Đồng Đăng, rồi di chuyển tiếp bằng taxi hoặc xe ôm đến đền.

Ga Đồng Đăng (Ảnh: TTTT Xúc tiến du lịch Lạng Sơn)

7. Lưu ý khi khám phá đền Mẫu Đồng Đăng

- Khi đến thăm đền Mẫu Đồng Đăng, bạn nên mặc trang phục lịch sự, gọn gàng, tránh những trang phục quá ngắn, hở hang hoặc quần đùi. Đi giày thể thao sẽ giúp bạn tiện di chuyển hơn.

- Về lễ vật, chỉ cần một mâm lễ chay hoặc mặn đơn giản, không nên thiếu hoa quả tươi, trà và oản. 

- Khi dâng lễ lên Sơn Trang, hãy tránh các loại thực phẩm như ốc, cua, lươn, ớt, chanh. Thay vào đó, bạn có thể lựa chọn những món ăn đặc sản Việt Nam để mâm cúng thêm phần hấp dẫn.

- Khi dâng lễ Tam Tòa Thánh Mẫu, hãy thành tâm dâng lễ cho cả ba vị. Còn với bàn thờ Cậu, thờ Cô, bạn có thể chuẩn bị lược, hoa, hương và bánh oản.

- Do đền Mẫu Đồng Đăng là địa điểm linh thiêng thu hút nhiều người đến lễ đầu xuân, bạn nên sắp xếp thời gian đi sao cho phù hợp để tránh những giờ cao điểm đông đúc.

Du khách cần lưu ý gì khi đến đền Mẫu Đồng Đăng (Ảnh: Sưu tầm)

Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, đền Mẫu Đồng Đăng đến nay vẫn là nơi lưu giữ các giá trị văn hóa, tín ngưỡng, nghệ thuật đặc sắc, trở thành điểm đến trong hành trình du lịch tâm linh nơi cửa ngõ phía Bắc nước ta, mang đậm bản sắc văn hóa các dân tộc xứ Lạng. Nếu đang tìm kiếm địa điểm du lịch tâm linh cho chuyến du xuân sắp tới, đền Mẫu Đồng Đăng là nơi nhất định bạn nên ghé qua để khám phá, trải nghiệm chốn linh thiêng miền biên viễn.

Tham khảo ngay Tour du xuân cực hot của PYS Travel:

Chùm Tour du xuân lễ chùa đầu năm 2025 

 Tour du lịch Du xuân Lễ chùa đầu năm mới 2025 

Bản Quyền Hình Ảnh:

PYS Travel luôn tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ về tác phẩm nhiếp ảnh, ảnh chụp của các cá nhân và tổ chức. Chúng tôi luôn cố gắng nỗ lực liên hệ với tất cả các tác giả có ảnh được sử dụng để xin sự cho phép sử dụng ảnh. Nếu có sự sơ xuất hay thiếu sót nào, chúng tôi xin được gửi lời xin lỗi tới các tác giả, chủ sở hữu hình ảnh. Các anh/chị cũng vui lòng gửi phản hồi lại cho PYS Travel: https://pystravel.vn/ban-quyen-hinh-anh